Optisyenlik müesseseleri, bir taraftan göz sağlığı ile ilgili hizmet veren
müesseseler olmasının yanında
bir
taraftan da ticari müesseselerdir. Ticaret hayatının gelişimine paralel olarak
faaliyetlerini düzenleme
ihtiyacı
hissederler. Optisyenlik müesseselerinin ticare müesseseler olmasının ve ticaret
hayatının gerek-
lerine
uygun davranmaları gereğinin en göze çarpan sonucu, bu müesseselerin de
reklamlarını yapabil-
me
özgürlükleridir. Ancak, optisyenlik müesseselerinin yapacakları reklamlar, diğer
ticari müesseseler-
den
farklı olarak, sadece genel mevzuat ile değil aynı zamanda özel mevzuat ile de
düzenlenmiştir.
Optisyenlik
Müesseseleri Hakkında Yönetmelik, 24. maddesi ile, optisyenlik müesseselerinin
yapacakları
reklamların sınırlarını çizmiştir. Tanıtım ve Reklam başlıklı 24. madde,
yapılacak olan reklamlar konusunda
yasaklayıcı bir madde olarak değil, düzenleyici bir madde olarak anlaşılmalıdır.
Yazılı basın, televizyon, radyo
ve diğer
yayın araçları ile yapılacak reklamların; insanları yanıltıcı, paniğe sevk
edici, yanlış yönlendirici veya
optisyenlik müesseseleri arasında haksız rekabet rekabete yol açacak unsurlar
içermemesi gerektiği
düzenlenmiştir. Yönetmelikteki bu düzenleme esas itibarı ile TTK'nun ilgili
hükümlerinden farklı bir hüküm
ya da
yorum içermemektedir.
Tanıtım ve
Reklamları düzenleyen madde bu hali ile, Tüketicinin Korunması mevzuatı ve Türk
Ticaret
Kanunu
kapsamında yer alan haksız rekabet hükümlerinin birleştirilmesinden ibarettir.
Genel mevzuat
dışında
herhangi bir düzenleme yapılmamıştır.
Optisyenlik
müesseselerinin, yapacakları tanıtım ve reklam faaliyetleri öncesinde mevzuata
uygunluk
denetimlerini yapmaları, tüketicinin ve rekabetin korunması mevzuatı
çerçevesinde herhangi bir yaptı-
rımla
karşılaşmamaları bakımından büyük önem taşımaktadır.
Optisyenlik
müesseselerinin tanıtım ve reklamlarında karışabilecekleri tek olumsuz durum
mevzuata
aykırılıktan dolayı verilecek cezalar değildir. Haksız rekabet bakımından
optisyenlik müesseselerinin
birbirlerine vermiş oldukları zararlardan dolayı açılacak tazminat davalarının
sonuçları da müesseseler
için
yıpratıcı olacaktır. Optisyenlik müesseseleri arasında bugüne kadar haksız
rekabete dayalı olarak
açılmış
bir tazminat davası bilgisi tarafımıza ulaşmamış olmakla birlikte, içinde
bulunduğumuz gelişme
ve
kurumsallaşma çalışmaları çerçevesinde önümüzdeki dönemde bu tür davaların yoğun
olarak görü-
leceği
açıktır.
Yapılacak olan
tanıtım ve reklam faaliyetlerinin hukuki değerlendirmesi yapılırken optisyenlik
müessese-
lerine
sunulabilecek bir hukuka uygunluk şablonu bulunmamaktadır. Her somut tanıtım ve
reklam faaliye-
tinin
mevzuata uygunluk değerledirmesi kendi içerisinde farklı sonuçlar ortaya
çıkartır. Bu anlamda, yapı-
lacak
tanıtım ve reklam faaliyetinin, kendinden beklenen ticari faydayı sağlamalarının
yanında herhangibir
cezai
yaptırıma ya da tazminat davasına neden olmamaları için mevzuata uygunlukları
konusunda mutlaka
profesyonel yardım alınması gerekmektedir.
Tanıtım ve Reklam
başlıklı 24. madde ayrıca opisyenlerin kartvizit bastırabileceklerini ve
müessese vitri-
ninde
sadece faaliyeti ile ilgili bilgiler ve anlaşma yapılan kurumların isimlerinin
belirtilebileceğini de düzenle-
miştir.
Optisyenlik müesseselerinin 24. madde kapsamında karşılaştıkları diğer bir
güçlük de vitrinlerin
düzenlenmesi haline gelmiştir. Müessese vitrininden kastedilen sadece
müessesenin ön cephesinde bulunan
camın
anlaşılmaması gerekiyor. Müessese vitrini sadece camdan ibaret olmayıp, camın iç
kısmında yer alan
ve vitrin
camından rahatlıkla görülebilen diğer düzenlemeleri de içerir. Bu bakımdan,
yönetmelik hükümlerine
aykırı
ibarelerin müessesenin vitrin camına yazılması yerine vitrinin iç kısmına
yazılması ya da asılması cezai
hükümlerden kurtulunacağı anlamı taşımamaktadır.
Müessese
vitrininde sadece müessesenin faaliyeti ile ilgili bilgiler ve anlaşma yapılan
kurumların isimleri
belirtilebilir. Bu hüküm çerçevesinde nelerin müessese faaliyeti ile ilgili
oluduğu sorusu karşımıza çıkacaktır.
Burada
kastedilmiş olan, müessesenin 5193 sayılı yasa hükümleri uyarınca yapabileceği
işler kapsamında
yer alan
işler ile ilgili bilgiler, müessesenin bağlı bulunduğu idari merci ile ilgili
bilgiler, müessesenin bağlı
olduğu
meslek örgütü ile ilgili bilgiler ve müessesenin faaliyeti çerçevisinde anlaşma
yapmış olduğu özel
ya da
resmi kurumların bilgileridir.
Optisyenlik
Hakkında Kanun ve Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelik'te, birçok
hükümde olduğu
gibi
tanıtım ve reklamların düzenlendiği hükümde de günümüz şartlarına daha uygun ve
daha açık düzenleme-
lerin yer
alması için gerekli kanun ve yönetmelik değişikliği konularında çalışmalarımız
devam etmektedir ancak,
şu an
yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine, tüm eksikliklerine rağmen, titizlikle
uyulması gerektiği unutulma-
malıdır.
|